De voor- en nadelen van thuiswerken: veel thuiswerkers staan altijd ‘aan’.
THUISWERKSPECIAL
Het wordt de nieuwe norm: thuiswerken wanneer het kan. Maar is het wel efficiënter, gezonder en goedkoper? Morgen bij de krant vind je een bijlage waarin onderzoekers, ervaringsdeskundigen en cijfers de antwoorden geven. Hieronder een voorproefje in het thema productiviteit.
Weg van de drukke kantoortuin zouden we eindelijk de rust vinden om eens lekker door te kunnen werken. Althans, dat was het idee. De praktijk van het thuiswerken blijkt toch vaak anders.
,,De kantoortuin heeft zeker problemen, maar thuiswerken is geen wondermiddel’’, zegt Stefan van der Stigchel, hoogleraar cognitieve psychologie en auteur van Grip op je aandacht. ,,Ook al is er minder afleiding en kun je flexibeler je tijd indelen, je zit toch maar alleen. Er zijn werkenden die zich dan juist goed kunnen concentreren, maar voor veel mensen is het toch lastig om zonder collega’s om je heen de motivatie te vinden om net zo hard te werken als op kantoor.’’
De eigen thuisomgeving heeft niet per se minder afleidingen dan de kantoortuin, zegt Mark Tigchelaar, neuropsycholoog en directeur van de Focus Academy. Ook in ons eigen huis moeten we diverse prikkels zien te negeren. ,,Je collega’s zitten niet naast je, maar je hebt wel alle mogelijkheden om digitaal te communiceren, bijvoorbeeld via instant messaging-programma’s. Maar voor je hersenen maakt het niet uit of je een mailtje uitgebreid leest en beantwoordt of even snel een chatbericht stuurt: het is nog steeds een onderbreking.’’
Energiereserves
Hoe meer onderbrekingen, hoe lastiger het voor onze hersenen wordt om te focussen. ,,Het duurt al snel 20 minuten voor je terug in de flow komt. Wordt je aandacht zo vaak getrokken dat je er niet meer inkomt, dan heb je een probleem.’’ Ook op een rustige thuiswerkplek kan het zo haast onmogelijk worden je werk af te krijgen. ,,Dan zie je dat mensen eerder gaan beginnen of langer doorgaan.’’ Veel thuiswerkers staan daardoor altijd ‘aan’. ,,Maar je hersenen hebben ook tijd nodig om weer op te laden. Krijgen ze die niet, dan ga je interen op je energiereserves.’’
‘Productief werken hangt voor een groot deel ook af van de nabijheid van anderen, stelt Van der Stigchel. ,,Problemen oplossen of tot nieuwe ideeën komen, lukt veel minder goed in je eentje. Het perspectief van anderen maakt dat je samen tot iets nieuws komt.’’ De ouderwetse brainstorm op kantoor laat zich moeilijk vervangen door een videovergadering. ,,Bepaalde non-verbale communicatie komt via een scherm niet door. Als je elkaar in het echt ziet, komt er ook altijd een moment dat je even ontspant en het over iets anders hebt. Vaak komen juist dan de beste ingevingen.’’
Hoe kunnen we toch zo productief mogelijk zijn? Volgens Tigchelaar is het zaak dat thuiswerkers kritisch naar hun nieuwe werkroutine kijken. ,,Als je altijd bereikbaar bent, kun je niet productief meer zijn, zo simpel is het. Heb je tijd nodig om je te focussen op een taak, geef dan aan bij je collega’s dat je even niet reageert op berichten en waarom. Dat durven mensen soms niet, maar vrijwel iedereen zal het probleem herkennen en je beslissing snappen. Ook binnen de organisatie moet besproken worden wat van werknemers verwacht wordt op dit gebied. Wacht niet tot de leiding erover begint maar kaart het zelf aan.’’
Als we thuiswerken weer kunnen combineren met de gang naar kantoor zal dat voor veel werkenden uiteindelijk het meest effectief zijn, aldus Van der Stigchel. ,,Dan heb je het beste van beide werelden.’’
